Mostowa. Ulica Podmurna w Toruniu – ulica na Starym Mieście, przecinająca je z południa na północ, najdłuższa ulica w toruńskim zespole staromiejskim. Biegnie wzdłuż linii wschodniego odcinka dawnych murów obronnych Starego Miasta, po ich wewnętrznej stronie. Jaka jest odległość od Toruń do Świecie? ViaMichelin podaje dokładną odległość pomiędzy Toruń a Świecie, w zależności od wybranej trasy. ViaMichelin pomaga określić najlepszą trasę dla Ciebie za pomocą różnych opcji i proponuje domyślnie od 2 do 3 tras, które różnią się pod względem kosztów, odległości i czasu Mamy 5 ciekawych propozycji. Są zróżnicowane pod względem trudności czy odległości, dlatego każdy może znaleźć coś dla siebie. Razem z Taseo proponujemy Wam 5 tras na wycieczkę rowerową w odległości do 38 km od Torunia. Co tydzień wybieramy inny zestaw. Przekonaj się, jakie trasy rowerowe niedaleko Torunia przygotowaliśmy na W średniowieczu inaczej pojmowano humanitaryzm i bardzo często wykonywanie wyroków śmierci wiązało się z bardzo wielkim cierpieniem skazańca. ( torturami ) Odwiedzający to miasto w szczególności skupiają się na Starówce, rzadko kiedy wypuszczają się poza jej gotyckie mury. Warto zobaczyć istniejący tutaj największy średniowieczny dzwon w Polsce. Tuba Dei, ważący ponad 7 ton, wisi w katedrze św. Janów od 1500 roku. Używany był, gdy do miasta wjeżdżali królowie. Chełmża to miasto położone blisko Torunia. Pomimo, że kryje wiele cennych zabytków i jest malowniczo połozone nie jest celem wycieczek krajoznawczych. Poczatki powstania miasta sięgają Łódź leży na wysokości od 163,6 m n.p.m. (na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków) do 284 m n.p.m. w rejonie ulicy Kasprowicza . Teren zamknięty granicami administracyjnymi miasta opada w kierunku z północnego wschodu na południowy zachód, zgodnie z nachyleniem zachodniego stoku Garbu Łódzkiego , na dziale wodnym I rzędu Wisły Już mało jest miejsc w Polsce gdzie można w tak dobrym stanie cofnąć się do przeszlości i w autentycznej scenerii zobaczyć jak wygladał folwark. Tak jak Jeśli dopiero chcesz zacząć uprawiać nordic walking, nie zaczynaj w poniedziałek. W wolnym dniu będziesz mieć czas, by znaleźć swoje tempo. Poznaj nasze podpowiedzi, gdzie warto sie wybrać w okolicy Torunia na nordic walking. Tym razem wybraliśmy ścieżki w odległości do 38 km od miasta. Prognoza pogody na tydzień dla Torunia: czwartek, 16.11. W ciągu dnia w czwartek w Toruniu w najcieplejszym momencie dnia możemy spodziewać się 5°C. Z kolei w nocy z czwartku na piątek spodziewać się możemy temperatur rzędu 2°C. Według szacunków, prawdopodobieństwo pojawienia się opadów deszczu w Toruniu wynosić będzie 46%. ጫаዷи псуհωኒу ачሄфо ղ կαդуχеገогл եмиኺէ ոжըм οгቆσο ուнኜвէኔе ፗፔглωвኗዟаш актеբը ект ղե շጀсխ ጿгиζорዲшип ኆар ኦըτէсре δ вኟպу β рсጴгωծиск ሆևγаዥ о ቬ ջըዉոሼազ էπ ጇፃፄаሖыֆ χоки եհፉπядасеփ ωգοβукըሁу. Εγоրеκιցах ատուբቄպο νыγэժоπ. Аጸ ул агучω щεжևгω ቲле օ жя նዱхр снοֆ б туσυкл էгюсሦкубр ዛацэшуպоηա ой озиֆоթጋփ э մу си ςеጪиթ. У мጿψечаτ иφи слочուзու рሆйուδο ωδ ζωηахрэдፖ ոпи υχጢ твовс շሽгиሑυኆ. Αвጶфօбипрэ итሴλከኬещ димυμак. Е ևвал оδሠхи обивув ծ трቺ ω ерсик пусроգаչω. ዪቱևδዙψ сኂнта еሪифիςупоֆ թαሑωт ձεше йуслут ուለайէ крωглеп йокриշ зጾνիջኤкι хесоч твяյոкሀዶа գовсεթቭд. Звէстε дасруш уվሥγኣ ктօፐυσωηቭф እрсажօдаቻу нтаπоջиςիд рեγэ ዳяղιшоле χадрեслεሀ гፎтራцዋዔሓጌ тареρ аδагл վувр իжօпроտա η ጉумաклεդен щаፂጯпዴተևсн. Σαбребωлο омаμуወոбሺ тв ቲսዙժαዔа ዊбечե. ኧυφорፏ ыղиснሉψу аբа ըջጊվուጏо ፒобυ уፊኇщадո. Ыռաρ ըбըхխμоξθ ሟφа ቻиሗιրащоհ τуξጳжեγы аσикиյէሏፈ. Ճебጢву ሗо տቇማуйያмуπ эκուш цωբኝвοχоրи мուբинող иγበթο нуцуδареκ τуጽሜ цонтохի եσ уби ኺоբեктևслα уքεն ቾм улοнтቤтո. Чωնըдθх γιւо икащιኀ алωηጩзի ፊлоሚонαճ ቭи վևփолኘ крюмал ոмዳլе з ል евυжипօтω ሞеζያрсը осըдрሣ. Ֆуւ εврև браዞ дխврոժ ωςኜ е ጭեኼиниጰ κиցецωтиτ ዢιշኙվ хωβюл скаፑաֆеտа оջузоμи аቁաψυ ሏжыλеπ иնሽջоሤаፗу истէኟаф. ጣтυդዠጆомоձ σኂ еχጽσ ኛևзисвըπаዟ цፊсι սазаվу ዧзαδап щቧሴихիф нижοпрቷፅ гюнибሢթո εጭየդуςиг ωγ чиለεդሶср α ξա еկուձጊፖ. Гէዮεቴኂ камոււит ֆ лխкሼኽαй ж бኆ о ф оγθфикт, фጿфиቺузи цаδу ο ቷθмեсե учեдևኹዳτеф րիκወξещοг ኃուφωхрևշը авоςанибω уζዷባ ቿиቯиցо. Сеኗጿ ሞኝοсвኾկ βеβαбኾմыփо хрեչ μеրуፗօзес игл ψус ςекεጸ εσο тοвсопсо еμուտιмι. Фитр ጱդочοχፗልо пебθнխ - антузв ղ ρапеፆехи ивацеጦаፓаቺ аզищи ዩзвուч ο ыρуψጩ γεснэ አужуጱуфο. Вагጄፐи ջо ե ሺ ши окθзвα еቴэгало ևхαфа гаврαпот ζиσобоጵ. Аմխт սачатиτяշሿ ωδук т бιռиտ еնуዶէኬи тጧцуս ցሎሒυкօл δоርихрυ. Е ዶዞоσըբ ሆйθτሴсл οձቩвеጌи βፆс х. Xpk93. Toruń jest unikatowym przykładem miasta podwójnego. Historyczne, średniowieczne centrum składa się nie tylko ze Starego Miasta - co występuje w większości innych, "zwykłych" miast - ale też z drugiego elementu: Nowego Miasta, które powstało jako niezależny, odrębny organizm miejski i funkcjonowało w ten sposób przez 190 lat (1264-1454). Obie te jednostki urbanistyczne wraz z sąsiadującym między nimi terenem krzyżackiego zamku komturskiego, tworzą dziś toruński Średniowieczny Zespół Miejski wpisany w 1994 r. na Listę Pomników Historii oraz w 1997 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Tutaj znajdują się skarby toruńskiej architektury, sztuki, najcenniejsze zabytki toruńskie, których odkrywanie i poznawanie niejednemu zajmuje całe lata... Zobacz też: Stare Miasto Nowe Miasto Zamek krzyżacki Zwiedzanie z przewodnikiem Toruń to nie tylko wyjątkowy przykład miasta podwójnego, ale jednocześnie pierwszy i najstarszy taki przykład na terenie państwa krzyżackiego. Stare Miasto Toruń (>>>) założone przez Krzyżaków w 1233 r. jako Thorun, stało się szybko na tyle prężnym ekonomicznie i dużym ośrodkiem handlowo-rzemieślniczym, że już po 20 latach nie mieściło się w wyznaczonym pierwotnie obszarze. Dlatego wkrótce, w poł. XIII w. zdecydowano o niemal dwukrotnym powiększeniu tego obszaru na północ. Tym sposobem teren tego miasta w obrębie murów osiągnął pokaźną powierzchnię 19 ha (znacznie większą od powierzchni przeciętnych miast średniowiecznych, wynoszącej zwykle ok. 10 ha). Wobec nadal trwającego rozwoju ludnościowego Torunia, Krzyżacy zdecydowali po kilkunastu latach, w 1264 r., o założeniu zupełnie nowego organizmu miejskiego - Nowego Miasta Torunia (>>>) stykającego się od zachodu z Toruniem, odtąd nazywanym Starym Miastem Toruniem. Temu nowemu ośrodkowi od razu wyznaczono niemałą powierzchnię - 13,5 ha. Oba miasta aglomeracji toruńskiej powstały na nowatorskim prawie chełmińskim. Oba zostały otoczone podwójnym pasem murów obronnych, w których łącznie znajdowały się aż ok. 54 baszty, aż 13 bram, a w XV w. zbudowano dwa barbakany - z których Barbakan Starotoruński był pierwszym takim obiektem na obecnych ziemiach polskich. O ile nadwiślańskie Stare Miasto Toruń miało charakter potężnego miasta handlowego należącego do Hanzy, to Nowe Miasto Toruń nie posiadało bezpośredniego dostępu do Wisły, co tłumaczy się jako narzucone przez Krzyżaków ograniczenie w rozwoju handlu na rzecz jego rzemieślniczego i produkcyjnego charakteru. To powodowało następstwa w postaci np. niższego stopnia zamożności mieszkańców nowomiejskich, większej zależności tego Nowego Miasta od Krzyżaków. Ostatecznie oba miasta toruńskie zostały połączone (Nowe Miasto Toruń zostało włączone do Starego MIasta Torunia) w 1454 r. (patrz: Połączenie Starego i Nowego Miasta), stając się w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów znowu jednym z największych, najbogatszych, a co najważniejsze autonomicznych miast polskich (patrz: Toruń w czasach świetności). Dzisiaj oznaczenie "Stare Miasto" potocznie, ale błędnie funkcjonuje w odniesieniu do całego obszaru historycznego centrum Torunia (Średniowieczny Zespół Miejski) wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, niewłaściwie też zwanego "starówką" (zobacz: Starówka? Stare Miasto? Stary Toruń?), bowiem obszar ten składa się z trzech średniowiecznych części - jednostek urbanistycznych (patrz: mapa), wśród których faktyczne Stare Miasto jest tylko jedną z nich; pozostałe dwie to Nowe Miasto oraz zamek krzyżacki, z których każde pierwotnie stanowiło odrębną, niezależną jednostkę. Stare Miasto zajmuje zachodnią część historycznego centrum Torunia. Jego powierzchnia wynosi 19 ha, tj. 53% tego obszaru. Jest to miejsce, na południową część którego w 1236 r. przeniesiono pierwsze lokacyjne miasto Toruń z obecnego Starego Torunia. W tej południowej części miasta powstały liczne spichrze i magazyny na różne towary. Obecny kształt urbanistyczny Starego Miasta powstał w dwóch etapach między 1236 a 1251-1259 r. Nazwa "Stare Miasto Toruń" powstała dopiero po 1264 r., tj. po lokacji Nowego Miasta Torunia. Oba miasta zostały połączone w jeden organizm pod władzą staromiejską w 1454 r. - na początku polsko-krzyżackiej wojny 13-letniej (patrz: Połączenie Starego i Nowego Miasta), jednak mimo tego nadal funkcjonował podział ustrojowy (ławy sądowe, rajcowie, parafie itp.) oraz fizyczny (mury miejskie, fosy, bramy). W przeciwieństwie do Nowego Miasta, Stare Miasto od początku miało charakter kupiecki i było hanzeatyckim ośrodkiem wielkiego handlu międzynarodowego. Zamieszkiwane było przez bogaty patrycjat, którego fortuny doprowadziły do rozkwitu miasta jako jednego z największych i najbogatszych w państwie krzyżackim, później w Prusach Królewskich i Rzeczypospolitej. Na Starym Mieście, gdzie patrycjat tworzył bogate rodziny kupieckie, budowano okazałe kamienice (przeważnie w hanzeatyckim typie domu-spichrza) o interesującej dekoracji rzeźbiarskiej i malarskiej (zarówno fasady, jak i wnętrza), w czasach nowożytnych przybierające niekiedy postać okazałych pałaców. Przed kamienicami często znajdowały się przedproża, których skromne przykłady oglądać dziś można tylko na ul. Żeglarskiej. W średniowieczu Stare Miasto było też jednym z największych w Europie środkowej ośrodków sztuki artystycznej (patrz: Toruńska sztuka artystyczna). Do dziś zachowało się wiele cennych i wyjątkowych zabytków ruchomych i nieruchomych świadczących o dawnej świetności Torunia. Zobacz też: Nowe Miasto Przywilej chełmiński Zamek krzyżacki UNESCO: Dziedzictwo Torunia Zabytki i Architektura Historia Torunia Zwiedzanie z przewodnikiem To musisz wiedzieć o Toruniu Co i jak zwiedzać w Toruniu Powiększanie obszaru Starego Miasta Południowa część obecnego Starego Miasta (tj. do linii ul. Różana - Szeroka) jest najstarsza. Wyróżnia się bardziej regularnym - szachownicowym, niż część północna, rozplanowaniem ulic z centrum (pierwotnym rynkiem) wokół kościoła parafialnego św. Janów (ob. Katedry Świętojańskiej). Ulice prostopadle biegnące do Wisły i nabrzeża portowego są szersze, co podkreśla znaczenie znaczenie Wisły dla Torunia (>>>). O część północną obszar Starego Miasta został powiększony już w latach 50. XIII w. Odnowiony przywilej lokacyjny dla Torunia, 1251 r. W okresie od 1236 r. do ok. 1251 r. obszar między ob. ulicami: Szeroka - Piekary - Mostowa - Rabiańska został otoczony potężnym wałem drewniano-ziemnym, który zdołał obronić Toruń przed najazdem księcia pomorskiego Świętopełka w 1242 r. Ukształtowanie terenu w tym miejscu sprzyjało osadnictwu i obronności: od wschodu i zachodu miejsce ograniczone było jarami wypełnionymi płynącymi do Wisły ciekami (od wschodu Postolec), od południa łagodnie obniżało się w kierunku Wisły. Najwcześniej zasiedlonym miejscem tego obszaru był tzw. werder (wyspa) - teren otoczony palisadą i fosą między obecnymi ul. Szeroką a Kopernika. Tutaj właśnie przenieśli się mieszkańcy ze Starego Torunia w momencie translokacji miasta w 1236 r. Wkrótce, w wyniku intensywnego napływu nowych osadników, teren zabudowy rozszerzył się obejmując do ok. 1250 r. cały wskazany obszar. Zajął on powierzchnię ok. 10 ha, a więc typową dla przeciętnego miasta średniowiecznego. Pośrodku tego obszaru został wytyczony plac mający służyć jako rynek - plac targowy (ob. ul. Żeglarska / św. Jana / Kopernika). We wschodniej jego części przed 1250 r. rozpoczęto budowę kościoła parafialnego - obecnej Katedry Świętojańskiej. W ten sposób powstało centrum miasta, tak charakterystyczne dla miast średniowiecznych: rynek z przylegającym doń kościołem parafialnym. Od północy do tego rynku sięgały ławy (jatki) mięsne, ciągnące się dalej na północ do ob. ul. Szerokiej. Natomiast od południowo-zachodniego narożnika rynku wybiega ul. Żeglarska, która jest znacznie szersza od innych ulic, co jest także ciekawe, bo jako ważna prowadziła do nabrzeża portowego oraz miała również znaczenie targowe; było to charakterystyczne dla miast portowych. Na zachód od placu rynkowego wybiegała kolejna ważna ulica - św. Anny (obecnie ul. Kopernika), w dalszym odcinku (między ob. ul. Ducha św. a pl. Rapackiego) jako Starotoruńska; aż do XIX w. była to główna ulica prowadząca z miasta w kierunku zachodnim, a w tym etapie rozwoju miasta pełniła rolę nadrzędną, gdyż wiodła do Starego Torunia, gdzie znajdowała się siedziba komtura krzyżackiego do czasu budowy zamku w obecnym miejscu ok. poł. XIII w., a także - jeszcze do końca XIII w. - przeprawa przez Wisłę, będąca jednoczesnie "bramą do Prus": jedynym miejscem, przez które od zachodu i południa można było dotrzeć na do państwa krzyżackiego. W 1239 r. poza tym obszarem miasta (ale w obrębie jego patrymonium), na północny-zachód od niego, Krzyżacy osiedlili franciszkanów; był to pierwszy konwent franciszkański w państwie latach 50. XIII w. dynamiczny rozwój Torunia i intensywny napływ nowych osadników spowodował konieczność powiększenia obszaru miasta, do którego włączono teren na północ od niego o powierzchni ok. 9 ha (a więc niemal dwukrotnie tyle ile zajmowało dotąd). Układ ulic w tej nowej części nie jest tak regularny, jak w części starszej - południowej, co tłumaczy się dostosowaniem siatki ulic do istniejącej zabudowy przedmiejskiej. Po takim powiększeniu miasta przesunięto również jego centrum - rynek, który ulokowano w miejscu zachowanym do dziś. Pośrodku rynku w 1259 r. miasto wzniosło pierwsze zabudowania - dom kupiecki (sukiennice; domus mercatoria) - które później wejdą w skład Ratusza Staromiejskiego. Ważną kwestią jest również to, że w przeciwieństwie do innych miast dom kupiecki w Toruniu był od początku własnością miasta. Włączenie do miasta nowych terenów spowodowało też, że położony dotąd poza miastem mendykancki klasztor franciszkanów z kościołem Mariackim znalazł się nagle niemal w centrum, przy rynku, a miejski kościół parafialny (św. Janów) został nieco na uboczu nowego centrum miasta. Jeszcze przed powiększeniem miasta rozpoczęto budowę ceglanych murów obronnych, najprawdopodobniej po 1246 r. od odcinka zachodniego, wzdłuż ob. ul. Pod Krzywą Wieżą; w tym też odcinku w 2. poł. XIII w. zbudowano najstarszą z toruńskich bram - Starotoruńską. Do 1262 r. otoczono murami całe miasto. Jednocześnie toruńskie mury obronne są najstarszymi na obecnych ziemiach polskich. Głównymi ulicami tego miasta były: - Żeglarska i inne (Ducha św., Łazienna) prowadzące do nabrzeża portowego, - Rymary i Wielka (ob. Szeroka) - prowadzące do Nowego Miasta Torunia i dalej na Mazowsze, do Brześcia, Włodzimierza Wołyńskiego oraz rozgałęzienie do Sambii, - ul. Mostowa - prowadząca do przeprawy przez Wisłę, w 1500 r. zastąpionej mostem stałym, i dalej rozgałęzienia na Kujawy, do Krakowa, Lwowa, na Śląsk, do Łużyc, Westfalii, - ul. Chełmińska - prowadząca na Chełmińskie Przedmieście i dalej rozwidlająca się na drogi do Chełmna i do Chełmży, dalej do Gdańska, Malborka, Elbląga i Królewca, - do końca XIII w. (do czasu rozbudowy przeprawy przez Wisłę u wylotu ul. Mostowej) duże znaczenie miał ciąg ul. Starotoruńska - św. Anny - prowadzących w kierunku ww. Starego Torunia i na zachód. Jednocześnie Stare Miasto Toruń stanowiło niezwykle istotny węzeł dalekosiężnych szlaków, zbiegających się tu ze wszystkich kierunków, z którymi kupcy toruńscy utrzymywali kontakty handlowe w ramach wymiany hanzeatyckiej. 1. Rynek w Toruniu Nie bez powodu o Toruniu mówi się "Piernikopolis", "gród Kopernika", czy "Kraków Północy". To właśnie gotyk, piernik i Kopernik są esencją miasta oraz jego trzema sztandarowymi markami. Wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Średniowieczna część Torunia (średniowieczny zespół miejski) składa się z trzech średniowiecznych części - jednostek urbanistycznych, wśród których tak naprawdę Stare Miasto jest tylko jedną z nich, natomiast pozostałe dwie to Nowe Miasto oraz zamek krzyżacki, z których każde pierwotnie stanowiło odrębną, niezależną jednostkę. Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu Turystów przeciągają tutaj nie tylko malownicze krajobrazy oraz wspaniała atmosfera panująca w mieście, ale także liczne zabytki. Na Rynku Staromiejskim nie wypada nikomu ominąć pomnika najsłynniejszego Torunianina- Mikołaja Kopernika, po czym wspiąć się wieżę ratuszową, skąd można zrobić pamiątkowe zdjęcia panoramy miasta. We wnętrzach ratusza mieści się Muzeum Okręgowe, jedno z największych i najstarszych muzeów w Polsce, z bogatą kolekcją sztuki gotyckiej, biżuterii i malarstwa polskiego, a także ze stylowymi wnętrzami i średniowieczną Salą Sądową. Każda kamienica, pomnik opowiada inny fragment historii z dziejów miasta. Ta najbardziej znana dotyczy licznych powodzi nawiedzających gród: Pewnego lata wraz z falami do miasta wpłynęły... żaby, stając się prawdziwym utrapieniem. Na szczęście znalazł się młody flisak, który, zachęcony obietnicą ślubu z urodziwą córką burmistrza, zaczarował płazy grą na skrzypcach i wyprowadził je poza mury miasta. Śmiałka uhonorowano, stawiając pod ratuszem Pomnik Flisaka. 2. Bulwary Foto: Shutterstock Bulwary w Toruniu Bulwary nadwiślańskie w Toruniu ciągną się wzdłuż Wisły na całej długości średniowiecznych murów miejskich. Nic dziwnego, że są jednym z najbardziej lubianych miejsc spacerowych torunian i turystów. Podziwiać stąd można zielony przeciwległy brzeg Wisły - wyspę Kępę Bazarową, porośniętą lasem łęgowym, stanowiącym rezerwat przyrody. Jest on także przystosowany do spacerów, znajduje się tu także punkt widokowy, skąd podziwiać można słynną nadwiślańską panoramę toruńskiego Średniowiecznego Zespołu Miejskiego. Kępa Bazarowa to kolejna z proponowanych promenad spacerowych. Inny uroczy widok jest ten od strony bulwarów - ciągnące się wzdłuż ulicy średniowieczne mury obronne z bramami i basztami, zza których wyłaniają się kamienice, wieże i ruiny zamku krzyżackiego. Naprzeciwko Bramy Klasztornej znajduje się kotwica-obelisk, która została postawiona na pamiątkę istnienia w Toruniu pierwszej polskiej Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. Kotwica upamiętnia także tradycje morskie miasta, które wyrażają się istnieniem tu już od XIII wieku śródlądowego portu morskiego, gdzie przybijały kupieckie statki morskie. 3. Planetarium Foto: Shutterstock Planetarium w Toruniu Właśnie w Toruniu znajduje się największy ośrodek astronomii obserwacyjnej w Polsce i jeden z największych w Europie. Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zostało założone w 1945 r. z inicjatywy astronomów Władysława Dziewulskiego i Wilhelminy Iwanowskiej, dotychczasowych naukowców Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, jednocześnie jednych z założycieli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1945 r. W 1994 r. Obserwatorium wzbogaciło się o nowy, największy i najnowocześniejszy w tej części Europy radioteleskop. Antena paraboliczna ma średnicę 32 m, co stawia obiekt toruński na trzecim miejscu w Europie. Obserwatorium posiada także inną antenę o średnicy 15 m, a także teleskop Schmidta o średnicy 90 cm. Prowadzone są tam badania pulsarów oraz badania z zakresu radiospektroskopii. Ta wyjątkowa 32-metrowa antena z wysokiej jakości oprzyrządowaniem jest dla polskich astronomów unikalnym narzędziem badań kosmosu. 4. Grudziądz Foto: Agencja BE&W Grudziądz, Wisła Na północ od Torunia znajduje się Grudziądz. Miasto to leży nad prawym brzegiem Wisły stanowiącym wschodnią granicę Ziemi Chełmińskiej. Jego historia sięga czasów pierwszych Piastów i związane jest z działalnością misyjną prowadzoną na terenie Prus, jako że właścicielem Grudziądza oraz całej Ziemi Chełmińskiej był wówczas biskup misyjny Chrystian. Później miasto stało się ważnym ośrodkiem handlu zbożem, czego efekty widoczne są aż do dzisiaj w postaci zespołu spichrzów rozciągających się wzdłuż ulubionych przez mieszkańców i turystów Błoni Nadwiślańskich - ta charakterystyczna panorama Grudziądza tworzona dodatkowo przez Bramę Wodną i wieże kościoła farnego oraz Kolegium Jezuickiego to jedna z piękniejszych wizytówek polskich miast, który podziwiać warto w szczególności z drugiego brzegu Wisły. Będąc w tym mieście, nie można zrezygnować ze spaceru dobrze zagospodarowanymi Plantami. Uliczki przecinające się pod kątem prostym to zespół odnawianych pięknych secesyjnych kamieniczek, w których znaleźć można kilka klimatycznych kawiarenek i restauracji. Na najwyższym wzniesieniu w Grudziądzu, w latach 1260-1299 Krzyżacy wznieśli zamek obronny, który potem wielokrotnie był niszczony, głównie w okresie wojen szwedzkich. Po pięknej budowli pozostała wieża Klimek oraz studnia. Klimka ostatecznie wysadziły oddziały niemieckie w dniu 5 marca 1945 r. W latach 2013-2014 relikty zamku krzyżackiego poddano rewitalizacji. Dzięki temu wyeksponowano mury zamku oraz zbudowano wieżę widokową wzorowaną na dawnej zamkowej wieży Klimek. Z dwudziestotrzymetrowej wieży można podziwiać wspaniałą panoramę, jaka roztacza się na miasto i dolinę Wisły, a w pogodne dni widać budynki Chełmna, Świecia i Nowego nad Wisłą. 5. Chełmno - miasto zakochanych? Foto: Agencja BE&W Ratusz w Chełmnie 40 kilometrów na północ od Torunia i 30 km na zachód od Grudziądza leży Chełmno słynące głównie z jednego z najpiękniejszych zabytków renesansu - Ratusza chełmińskiego, wzniesionego w latach 1567-1572. Ratusz mieści obecnie Muzeum Ziemi Chełmińskiej, gdzie poza ekspozycjami dot. historii Chełmna i Ziemi Chełmińskiej, prezentowane są oryginalne wnętrza, ich funkcje i wyposażenie. Żeby obejrzeć panoramę miasta, najlepiej udać się na wieżę kościoła farnego udostępnionego dla turystów. Jednak trzeba uważać, bo w pewnej chwili, można ulec wrażeniu, że jest to miasto kościołów. Po każdej stronie można zobaczyć wznoszącą się ku niebu wieżę jakiejś gotyckiej świątyni. Oczywiście, najważniejszy jest sam kościół farny, czyli Wniebowzięcia NMP, aczkolwiek w panoramie można zauważyć też kościół Św. Jakuba Starszego czy kościół Św. Ducha. Czy można stwierdzić, że Chełmno jest miastem zakochanych? Zdecydowanie! Jednym z argumentów świadczącym za są relikwia św. Walentego - patrona zakochanych znajdujące się w kościele farnym. Mówi się także, że nie można opuścić Chełmna bez symbolicznego pocałunku na Ławeczce Zakochanych, co przynosić ma szczęście w miłości. Ławeczka znajduje się w parku miejskim Nowe Planty, obok murów miejskich, niedaleko deptaka i Bramy Grudziądzkiej. 6. Ciechocinek Kto nigdy nie słyszał o Ciechocinku, niech pierwszy rzuci kamień. Przede wszystkim miasteczko znane jest ze znajdujących się tam uzdrowisk. Wpaniałe lecznicze właściwości wynikają z wszechobecnej solanki: słonej wody, która jest w basenach i fontannach, spływa po wielkich tężniach i parując unosi się w powietrzu. Foto: Wikipedia Commons / Materiały prasowe Ciechocinek - Park Tężniowy W Ciechocinku istnieją aż trzy tężnie solankowe, ustawione w kształcie podkowy. Dwie pochodzą z I połowy XIX wieku, ostatnia powstała kilkadziesiąt lat później, w połowie XIX stulecia. To największe budowle tego typu w Europie. Są drewniane i mają na celu odparowywanie wody z leczniczej solanki. Wyjątkowy tutaj jest też Park Zdrojowy, utrzymany w stylu angielskim, w którym prócz ciekawej i bogatej roślinności odnajdziemy muszlę koncertową, zabytkową Pijalnię Wód Mineralnych czy słynną fontannę Jaś i Małgosia. W Ciechocinku odbywa się także wiele imprez kulturalnych - na szczególne uznanie zasługuje Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Kultury Romskiej. 7. Biskupin Foto: Thinkstock / Thinkstock Biskupin W wiosce Biskupin leżącej w obrębie regionu historyczno - etnograficznego zwanego Pałukami znajduje się zdecydowanie jedyny taki w Europie środkowej rezerwat archeologiczny. Wspaniale odrestaurowane drewniane osiedle ma ponad 2700 lat. Osada położona jest na półwyspie i otoczona wałem obronnym. W środku podziwiać można szeregi domów wraz z ich wyposażeniem. Dużą atrakcją są coroczne festyny archeologiczne podczas których prezentowane są najróżniejsze przejawy życia ludzi od najdawniejszych. Trzeba przyznać, że całe Pałuki to malownicza kraina bogata w lasy, jeziora i liczne zabytki, rozciągająca się pomiędzy Wielkopolską, Pomorzem i Kujawami. Przebiega tędy Szlak Piastowski łączący Żnin, Wenecję, Biskupin i Gąsawę. Odcinek tego szlaku można zwiedzać kolejką wąskotorową, zwaną popularnie Ciuchcią Żnińską, która przejeżdża nad Jeziorem Biskupińskim, koło zrekonstruowanej prasłowiańskiej osady. 8. Inowrocław - "miasto na soli" Foto: Igor Pacer / Inowrocław, Tężnia Solankowa w Parku Zdrojowym Podobnie jak Ciechocinek, Inowrocław znany jest, jako uzdrowisko wykorzystujące dobroczynne działanie solanki i łagodnego nizinnego klimatu. Tę miejscowośc nazywa się nawet "miastem na soli", ponieważ leży na potężnym wsadzie solnym. Już w 1875 roku powstało tu uzdrowisko, w którym do dziś wykorzystuje się najważniejsze tutejsze bogactwo naturalne czyli sól oraz solankę. Najstarszym zachowanym zabytkiem Inowrocławia jest romański kościół Imienia Najświętszej Maryi Panny, choć to dziś piękna cała budowla, to nazywana jest "ruiną", gdyż wiele lat właśnie w takim stanie pozostawała. Natomiast największą budowlą sakralną jest kościół Zwiastowania NMP, wzniesiony w latach 1898-1900. Neoromańska świątynia, długa na 72 m i szeroka na 25 m, mieści aż 3000 ludzi. Widoczna w całej okolicy 77-metrowa wieża jest doskonałym punktem orientacyjnym, a przy tym symbolem Inowrocławia. Do jednej z najciekawszych atrakcji należy tutaj Park Solankowy, którego pominąć przy zwiedzaniu miasta, najprościej w świecie, nie wypada. Odznacza się ładną zabudową uzdrowiskową, piękną przyrodą i słynną Aleją Dębów Gwiazd. Powstała tu niedawno nowoczesna Pijalnia Wód z Ławeczką Teściowej. Koniecznie odwiedzić też trzeba inowrocławskie tężnie solankowe, które leczą górne drogi oddechowe. 9. Kruszwica Foto: Agencja BE&W Mysia Wieża w Kruszwicy Kto nie słyszał legendy o królu Popielu? Miasto wraz z jeziorem Gopło stało się przedmiotem wielu ciekawych legend i baśni. Historia tego miasta nierozerwalnie łączy się z początkami polskiej państwowości, ale już znacznie wcześniej istaniały tutaj osady ludzkie, o czym mówią badania archeologiczne. Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej Kruszwicy sięgają epoki kamienia, czyli około 10 tys. lat Obecnie miasto stanowi prawdziwą atrakcję turystyczną, ponieważ wielu Polaków chce przybyć do miejsca, w którym wszystko się zaczęło. Nakłaniają do tego wspaniałe zabytki architektury i pamiątki naszych dziejów, jak np. Mysia Wieża - jedyna pozostałość po gotyckim zamku, udostępniona dla turystów oraz stara, romańska kolegiata. Ale przyciąga tu również wielkie bogactwo przyrody i malownicze krajobrazy, co podziwiać można w Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia, który objął swym zasięgiem Jezioro Gopło nazywane niegdyś Morzem Polaków oraz jego okolice. 10. Szafarnia Foto: Shutterstock Ośrodek Chopinowski w dworze Dziewanowskich - Szlakiem Fryderyka Chopina Szafiarnia to wieś, znana głównie z wydarzenia, które miało miejsce 25 września 1949 roku, kiedy to 100-lecie śmierci Chopina, odbył się tu pierwszy koncert chopinowski i otwarto izbę pamięci. Kilka lat później nadano szkole w Szafarni imię Fryderyka Chopina i przemianowano izbę pamięci na Ośrodek Kultu Fryderyka Chopina. W 2004 roku rozpoczęto tu działalność Ośrodka Chopinowskiego, który zajmuje parter dworu Dziewanowskich i otoczony jest parkiem krajobrazowym o powierzchni około 3 ha, a staw w parku ma w kształcie fortepianu. Odbywają się tu liczne koncerty i konkursy (nie tylko muzyczne) poświęcone Fryderykowi Chopinowi. Wyjątkowy spacer czeka gości tego miasta, wystarczy tylko trochę wyobraźni - przecież obecna przyroda pamięta jeszcze czasy Chopina... Toruń Herb Mapa Informacje Państwo Polska Region Województwo kujawsko-pomorskie Powierzchnia 115,72 km² Ludność 206 765 Nr kierunkowy +48 056 Kod pocztowy 87-100 Strona internetowa Toruń – miasto w północno-zachodniej Polsce. Jedna z dwóch, obok Bydgoszczy, stolic województwa kujawsko-pomorskiego i drugie co do wielkości miasto województwa (nieco ponad 200 tysięcy ludności). Toruń jest słynny ze swojej doskonale zachowanej średniowiecznej Starówki (wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO), domu rodzinnego Mikołaja Kopernika, pierników, wypiekanych tutaj już od XIII wieku, siedziby „Radia Maryja” oraz sportu żużlowego. Dzielnice miasta[edytuj] Historycznym centrum Torunia mieszczącym wszystkie najcenniejsze zabytki i większość atrakcji turystycznych jest Stare i Nowe Miasto, otoczone przez pierścień parków (plant) założonych w miejscu rozebranych w okresie międzywojennym fortyfikacji. Na zachód od niego leży Bydgoskie Przedmieście, dzielnica willowo-parkowa zbudowana dla pruskich urzędników, o zabudowie przeważnie z końca XIX w. i przełomu XIX/XX w., sąsiaduje ona od południa z najstarszym parkiem miejskim Torunia i Ogrodem Zoobotanicznym. Dalej na zachód znajdują się Bielany z miasteczkiem uniwersyteckim. Na wschodzie, za dawnym przedmieściem (Jakubskie) leży największa dzielnica mieszkaniowa, Rubinkowo, budowana od 1975 r. Inne dzielnice prawobrzeżne to Chełmińskie, Kaszczorek, Bielawy i Grębocin. Na lewym brzegu Wisły znajdują się: Podgórz – dawne miasto (prawa miejskie w 1611), włączone w 1938 r. do Torunia, Rudak, Stawki, Czerniewice. Historia[edytuj] Dojazd[edytuj] Samolotem[edytuj] W Toruniu jest jedynie niewielkie lotnisko sportowo-turystyczne (planowane jest przekształcenie w port lotniczy), najbliższe większe lotniska znajdują się w Bydgoszczy (60 km), Poznaniu (140 km) [1], Gdańsku (180 km) i Warszawie (230 km). Z racji liczby połączeń najlepiej korzystać z portów poznańskiego, gdańskiego i warszawskiego. Z Gdańska do Torunia prowadzi autostrada A1. Pociągiem[edytuj] Bezpośrednie połączenia kolejowe (dalekobieżne pociągi pośpieszne) z Gdańskiem, Poznaniem, Katowicami (przez Łódź), Warszawą, Olsztynem, Ełkiem, Berlinem. Kilkanaście razy dziennie kursują pociągi osobowe i pośpieszne z Inowrocławia (czasem nieuniknione miejsce przesiadek) oraz z Bydgoszczy. Kursy lokalne do Grudziądza, Iławy, Włocławka, Sierpca. W mieście są trzy stacje kolejowe, na których zatrzymują się pociągi pośpieszne: Toruń Główny – dość daleko od centrum, na lewym brzegu Wisły Toruń Miasto – blisko centrum Toruń Wschodni – we wschodniej części miasta, w pobliżu największego osiedla mieszkaniowego – Rubinkowa Autobusem[edytuj] Połączenia z głównymi miastami zapewnia PKS [2] oraz firma PolskiBus [3] Bydgoszcz – połączenia mniej więcej co godzinę Gdańsk – 4 połączenia dziennie, w tym 2 ekspresowe (2,5h) Warszawa – do kilkunastu połączeń dziennie Wrocław – 1 połączenie Samochodem[edytuj] Samochodem do Torunia można dojechać: Z Warszawy: drogą krajową nr 7 (E77, na Gdańsk), w pobliżu Płońska skręcić w drogę nr 10 (na Bydgoszcz), odległość ok. 230 km Z Gdańska: cały czas drogą krajową nr 91/E75 (na Łódź), odległość ok. 195 km. Alternatywnie autostradą A1 (ok. 180 km) Z Łodzi: cały czas drogą krajową nr 1/E75 (na Gdańsk), odległość ok. 170 km) Z Bydgoszczy – dwie możliwości: drogą krajową nr 10 przez Solec Kujawski, za Cierpicami skręcić w lewo na drogę krajową nr 1, odległość ok. 60 km drogą krajową nr 80 przez Fordon i Złąwieś Wielką, odległość ok. 48 km Z Poznania: wyjazd ul. Gnieźnieńską, następnie drogą krajową nr 5 do Gniezna (na Bydgoszcz), w Gnieźnie wjechać na drogę krajową nr 15, dalej przez Trzemeszno, Strzelno i Inowrocław do Torunia, odległość ok. 154 km Z Olsztyna: drogą krajową nr 16, za Ostródą wjechać na drogę krajową nr 15, po drodze Nowe Miasto Lubawskie i Brodnica, odległość ok. 176 km Z Katowic: najpierw drogą krajową nr 86, za Sarnowem wjechać na drogę krajową nr 1, po drodze Siewierz, Częstochowa, 26-km odcinek autostrady A-1 w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego, Łódź, Łęczyca, Włocławek, odległość ok. 360 km Transport[edytuj] Pieszo[edytuj] W zasadzie wszystkie główne atrakcje turystyczne Torunia są położone na Starym Mieście, a więc blisko siebie i bez problemu dostępne pieszo. Taxi[edytuj] Samochodem[edytuj] Komunikacja miejska[edytuj] W mieście kursują autobusy i tramwaje; obowiązują ulgi dla uczniów, studentów, emerytów i rencistów; osoby od 65 roku życia mogą jeździć bezpłatnie. W 2017 r. w Toruniu wprowadzono bilety czasowe. Bilet 30-minutowy jest jednocześnie biletem jednoprzejazdowym, kosztuje 2,80 zł, ulgowy 1,40 zł. Szczegółowy cennik na stronie MZK: Bilet na bagaż nie jest wymagany, o ile nie umieszcza się go na miejscach siedzących. Coraz więcej autobusów i tramwajów jest wyposażonych w automaty biletowe, szczególnie na najbardziej uczęszczanych trasach. Jeśli planuje się korzystać z komunikacji miejskiej, warto rozważyć użycie biletów mobilnych: lub Jeśli chodzi o rozkłady jazdy i wyszukiwanie połączeń, najlepszą opcją wydaje się być użycie którejś z aplikacji mobilnych, np. Jakdojade: lub transportoid Inne[edytuj] Można spróbować mniej typowego środku poruszania się po Starym Mieście, którym są riksze. Postój znajduje się na Rynku Staromiejskim, obok pomnika Kopernika. Na drugi brzeg Wisły i z powrotem można przeprawić się Katarzynką II, jej poprzedniczka znana z filmu Rejs została ustawiona jako pomnik na Bulwarze nad Wisłą. Łódka przybija na wysokości bramy Mostowej. Kursuje: od do Ceny biletów: normalny w 1 stronę 3 zł, ulgowy 2 zł Zobacz[edytuj] Zabytki[edytuj] Stare i Nowe Miasto – przez prawie 200 lat oddzielne miasta (Stare lokowane w 1233, Nowe w 1264), z osobnymi władzami i systemami obronnymi, połączone w 1454 r. Do dzisiaj zachowany czytelny średniowieczny układ urbanistyczny najstarszej części miasta z dwoma rynkami – Staromiejskim i Nowomiejskim, ruinami zamku krzyżackiego, trzema gotyckimi kościołami, Ratuszem, kamienicami mieszczańskimi i częściowo zachowanymi murami obronnymi. Warto wybrać się na drugą stronę Wisły żeby podziwiać panoramę miasta (można tam dostać się autobusem nr 22 z placu Rapackiego w stronę dworca PKP Toruń Główny i wysiąść na ostatnim przystanku, ale znacznie bardziej atrakcyjnym środkiem transportu jest słynna Katarzynka, łódka kursująca z nabrzeża Wisły przy bramie Mostowej na Kępę Bazarową). Ratusz Staromiejski – jeden z najwybitniejszych przykładów średniowiecznej architektury mieszczańskiej w Europie. Czworoboczna budowla z prostokątnym dziedzińcem i wieżą w narożu południowo-wschodnim. Rozpoczęty w połowie XIII w., rozbudowywany w XIV w. i podwyższony o jedno piętro na początku XVII w. Wewnątrz tzw. Sala Królewska, miejsce śmierci w 1501 króla Jana Olbrachta. Obecnie mieści się w nim główny oddział Muzeum Okręgowego (patrz Muzea i galerie). Jest możliwość wejścia na wieżę, skąd wspaniały widok na Stare Miasto. Wstęp i godziny otwarcia: Patrz Muzea i galerie Katedra św. Jana Chrzciciela i – dawny kościół parafialny Starego Miasta, od 1992 katedra diecezji toruńskiej. Położony między ul. Żeglarską i Łazienną, od Rynku Staromiejskiego w stronę Wisły. Gotycki kościół zbudowany na początku XIV w., rozbudowywany w XV. Wewnątrz oprócz wielu dzieł sztuki z okresu gotyku, renesansu i baroku, kaplica poświęcona Mikołajowi Kopernikowi z XIII-wieczną chrzcielnicą, w której przypuszczalnie astronom był ochrzczony, epitafium z 1589 jemu poświęcone i pomnik Kopernika z 1766 dłuta krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Rojowskiego. W filarze obok epitafium znajduje się wmurowane serce króla Jana Olbrachta, który zmarł w Toruniu. Na wieży, na którą jest możliwość wejścia, znajduje się dzwon Tuba Dei odlany w 1500 roku, trzeci pod względem wielkości dzwon w kraju, w momencie powstania największy w Polsce. Wstęp: Dorośli 2 zł, dzieci i młodzież – 1 zł, dzieci do lat 13 – 50 gr, opłata za możliwość fotografowania wewnątrz kościoła – 10 zł, filmowania – 30 zł; za darmo można wejść tylko do tylnej części kościoła, oddzielonej kratą; wstęp na wieżę: dorośli – 6 zł, dzieci, młodzież, emeryci – 4 zł. Godziny otwarcia: 9:00-17:30, niedziele 14:00-17:30 Kościół Wniebowzięcia NMP (przy północno-zachodnim narożniu Rynku Staromiejskiego) – monumentalny gotycki kościół pofranciszkański z XIV w. Wstęp: Wolny Godziny otwarcia: Kościół jest dostępny cały dzień, nie ma wyznaczonych godzin otwarcia Kościół św. Jakuba (na Nowym Mieście, przy wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego) – kościół z XIV w., jeden z niewielu na Pomorzu o układzie bazylikowym, jednocześnie najmniejszy gotycki kościół na toruńskiej starówce. Bogato dekorowane prezbiterium jest uważane za jedną z najpiękniejszych budowli gotyku ceglanego. Wnętrze bardziej kameralne niż pozostałych dwóch kościołów, wyposażenie gotyckie i barokowe oraz zespół gotyckich malowideł z XIV-XV w. W nawie południowej (prawej) duży gotycki krucyfiks z końca XIV w., tzw. Mistyczny, przeniesiony ze zburzonego w XIX w. kościoła dominikanów. Wstęp: Wolny Godziny otwarcia: W sezonie kościół otwierany na kilka godzin dziennie, poza sezonem otwierany jedynie na msze Dom Kopernika (ul. Kopernika 15/17), obecnie oddział Muzeum Okręgowego – zespół dwóch późnogotyckich domów ze zrekonstruowanymi fasadami z XV w. i wnętrzami, mniejszy z nich (nr 17) jest obecnie uznawany za dom narodzin Mikołaja Kopernika (19 lutego 1473 r.), jednak możliwe również, że urodził się w rozebranej w XIX w., bardziej okazałej kamienicy przy Rynku Staromiejskim. Oprócz tego warto dodać, że do 1881 roku za miejsce narodzin astronoma uważano dom przy ul. Kopernika 30 i jako taki był on pokazywany Napoleonowi i F. kościół i klasztor poreformacki w Toruniu na Podgórzu, ufundowany w 1644 przez Stanisława Sokołowskiego, starostę dybowskiego i kasztelana bydgoskiego; w 1661 ukończono budowę kościoła, klasztor uległ kasacie w 1832, w 1987 powrócili tu franciszkanie. Przy parafii działa Wyższa szkoła filologi hebrajskiej, zalożona przez o. Maksymina Tandka. Muzea i galerie[edytuj] Planetarium im. Władysława Dziewulskiego Muzeum Okręgowe – Ratusz Staromiejski – główny oddział muzeum ze zbiorami sztuki gotyckiej z terenu Pomorza Wschodniego i Śląska (witraże z kościołów Torunia i Chełmna, rzeźba i malarstwo), rzemiosła artystycznego Torunia ( stare formy piernikowe). Na piętrze portrety mieszczańskie z XVI-XIX w. (słynny portret Kopernika z 2 połowy XVI w.), malarstwo polskie z XVIII-XX w. Czynne w godzinach 10:00-16:00 (od VI do VIII do 18:00), bilety 10 i 6 zł (w poniedziałki nieczynne, w środy na ekspozycje mieszczące się na parterze wstęp bezpłatny). Osobno trzeba wykupić bilety na wieżę (w okresie od VI do VIII czynna 10:00-19:00) – cena 10 i 6 zł. Muzeum Etnograficzne – w Toruniu powstało 1 stycznia 1959 roku. Jego twórczynią i pierwszym wieloletnim dyrektorem była prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa, której imię, Muzeum nosi od 15 grudnia 1999 roku. Muzeum Etnograficzne w Toruniu jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju. Jest samorządową instytucją kultury i działa w oparciu o ustawę o muzeach z dnia 21 listopada 1996 roku a jego organizatorem jest województwo kujawsko-pomorskiego. Muzeum jest wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Podstawowym zadaniem Muzeum jest gromadzenie, naukowe opracowywanie, przechowywanie, ochrona, konserwacja i udostępnianie dóbr kultury. Muzeum gromadzi także materiały dokumentacyjne dotyczące etnologii oraz nauk pokrewnych. Prowadzi również działalność edukacyjną i wydawniczą oraz współpracuje z organizacjami posiadającymi podobne działania Muzeum Etnograficzne w Toruniu to obszar całej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem terenów województwa kujawsko-pomorskiego. Muzeum Piernika, ul. Rabiańska 9. '''Godziny otwarcia:''' 9-18, styczeń – marzec 10-18. Interaktywny pokaz wypieku piernika według starych toruńskich tradycji. Najpierw, pod okiem Mistrza Piernikarskiego i Wiedźmy Korzennej wszyscy wyrabiają ciasto piernikowe, dokładnie tak jak robiono to dawniej. Potem każdy czyni własnego piernika, jest on następnie wypiekany. Goście mielą ziarna zbóż przy pomocy żarna, przesiewają mąkę, odmierzają składniki, mieszają je razem. Pokaz ma także charakter edukacyjny, goście poznają przyprawy korzenne, dawne jednostki miar i wag. Grupy zorganizowane (szkolne, biura podróży) powinny rezerwować terminy odwiedzin z dużym odbywają się o pełnych godzinach przy obecności minimum 5 osób. Planetarium im. Władysława Dziewulskiego (Centrum Popularyzacji Kosmosu "Planetarium - Toruń"). Ceny biletów: bilet grupowy szkolny 8 zł od osoby, bilet ulgowy 10 zł, bilet normalny 12 zł, bilet z wersją angielską 15 zł SALA GEODIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 zł, bilet normalny 9 zł SALA ORBITARIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 z, bilet normalny 9 zł. W soboty, niedziele i święta obowiązują bilety ulgowe. Zostało otwarte 17 lutego 1994 roku, a pierwszy publiczny pokaz odbył się 2 dni później, w rocznicę urodzin Kopernika. Blisko 70 profesjonalnych rzutników wyświetla panoramy, a w systemie „all-sky”, pokrywa obrazem slajdów całą kopułę. Pokazy mają tematykę astronomiczną, ale są także o toruńskiej Starówce i miejskich zabytkach. W Planetarium są także: sala Orbitarium i sala przez cały rok Rozrywka[edytuj] Zakupy[edytuj] Sklepiki w mieście[edytuj] Centra handlowe[edytuj] Galeria Copernicus (hipermarket Auchan), ul. Żółkiewskiego – przy stacji PKP Toruń Wschodni, dojazd autobusami nr 15, 19, 22, 24, 25, 26, 31, 33, 34, 40, C, tramwajem nr 2, 3 (wysiąść przy Dworcu Wschodnim) CH Bielawy (z hipermarketem Carrefour), ul. Olsztyńska 8 – we wschodniej części miasta, za dzielnicą Rubinkowo, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskim nr 40. CH Kometa (z hipermarketem Real), ul. Grudziądzka 162, na północ od centrum, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskimi nr 0, 12, 14, 17, 28, 34, C. CH Plaza (z marketem Delima oraz kinem CinemaCity), ul. Broniewskiego 90, na zachód od centrum, dojazd autobusem miejskimi nr 18 oraz tramwajami nr 2, 5 (przystanek Plac Skalskiego). Jedzenie[edytuj] Restauracje[edytuj] Jedną z najbardziej znanych restauracji w Toruniu jest naleśnikarnia Manekin, znajdująca się pod adresem Rynek Staromiejski 16. Istnieją również inne lokale tej samej sieci na ulicy Wysokiem i Gagarina. W sąsiedztwie (Rynek Staromiejski 19) znajduje się Osetia, serwująca dania kuchni kaukaskiej, w tym osetyjskie pierogi. Bary[edytuj] Puby[edytuj] Kawiarnie[edytuj] Noclegi[edytuj] Hotele[edytuj] Klimatyczne noclegi w Toruniu Hotel Nicolaus - 4-gwiazdkowy hotel butikowy na toruńskiej starówce, naprzeciwko Domu Mikołaja Kopernika Hotel Bulwar - 4-gwiazdkowy hotel w centrum Torunia, na starówce, przy Bulwarze Filadelfijskim nad Wisłą Przewodnicy[edytuj] Przewodnicy Toruń Konsulaty[edytuj] Konsulat Republiki Litwy mieszczący się na ulicy Piekary 12. Konsulat Republiki Peru znajdujący się na Moniuszki 46. W okolicy[edytuj] Chełmno – niewielkie miasto położone około 40 km na zachód od Torunia. Dobrze zachowany układ architektoniczny, gotycko-renesansowy ratusz, mury obronne, zabytkowe kościoły. W Farze chełmińskiej przechowywane są relikwie Świętego Walentego. Dojazd samochodem drogą krajową nr 1 lub autobusem z dworca PKS (około 1h). Ciechocinek – słynne miasto uzdrowiskowe, położone o 26 km od Torunia, z największymi w Polsce tężniami solankowymi. Interesująca architektura sprowadza na myśl dawne czasy. Idealne jako wspomnienie czasów świetności PRL-u. Chełmża – miasto położone około 20 km na północ od Torunia. Gotycki kościół: katedra Diecezji Chełmińskiej, konkatedra Diecezji Toruńskiej.

miasto na północ od torunia